Các bạn có thể ghi nhớ trang này để theo dõi những bài viết mới nhất của mình.
Danh mục: Tin học kinh tế | Tập thể biên soạn: Kinh tế
Dữ liệu - Dữ kiện trong đời sống
Thông tin - Kết quả xử lý dữ liệu, được sử dụng để ra quyết định và giải quyết vấn đề.
Tri thức - Kết quả xử lý thông tin, được sử dụng để ra quyết định, giải quyết vấn đề và tạo ra thông tin mới.
Có những trường hợp cả dữ liệu, thông tin, và tri thức cùng được gọi là thông tin (theo nghĩa rộng của từ này).
Hiểu sự khác biệt giữa dữ liệu, thông tin và tri thức - Điều kiện tiên quyết để hiểu các tiến trình thông tin nói riêng và tin học kinh tế nói chung.
Chúng ta cùng phân tích ví dụ trong thị trường chứng khoán. Trong trường hợp này dữ liệu là giá cổ phiếu ở 1 thời điểm nhất định, ví dụ 8 tháng 10 năm 2010 cổ phiếu phổ thông của Microsoft có giá 24,57$. Những tin tức có ảnh hưởng tới thị trường chứng khoán cũng được coi là dữ liệu, ví dụ, tin tức về sự việc tràn dầu trên vịnh Mê-hi-cô trực tiếp ảnh hưởng tới giá cổ phiếu công ty British Petroleum.
Thông tin là sự cân nhắc giữa các lựa chọn của những nhà đầu tư cổ phiếu. Họ có thể mua cổ phiếu, bán nó, hoặc giữ nó trong danh mục đầu tư của mình mà không làm gì với nó cả. Cơ sở cân nhắc giữa các lựa chọn là kỳ vọng biến đổi giá, tăng lên hoặc giảm xuống. Trên thị trường chứng khoán thông tin như vậy ẩn chứa các yếu tố bất định là điều không thể tránh khỏi.
Cuối cùng, tri thức - tất cả những gì cho phép nhà đầu tư biến đổi dữ liệu thành thông tin hiệu quả hơn. Ví dụ, mô hình định giá tài sản vốn (CAPM - Capital Asset Pricing Model) được phát triển bởi H. Markowitz, J. Lintner và W. Sharpe được coi là công cụ hình thức đầu tiên có ý nghĩa thực tiễn để so sánh lợi nhuận và rủi ro cổ phiếu, qua đó giúp dự đoán biến đổi giá cổ phiếu tốt hơn. Như vậy, dữ liệu - những gì chúng ta quan sát được, thông tin - những gì ảnh hưởng tới quyết định của chúng ta, và tri trức - những gì cho phép chuyển hóa dữ liệu thành thông tin. Mặc dù trong ví dụ tri thức là mô hình hình thức, nhưng tri thức cũng có thể phi hình thức, ví dụ, tri thức cho phép luận giải hành vi của 1 người, - đó cũng là tri thức.
Công nghệ thông tin ngày này, với rất ít ngoại lệ, cung cấp tính năng xử lý dữ liệu. Chuyển hóa dữ liệu thành thông tin được thực hiện chủ yếu bởi con người. Để hỗ trợ những biến đổi như vậy trình diễn thông tin có vai trò quan trọng - hiển thị thông tin sao cho con người có thể tiếp nhận thuận lợi nhất. Những người khác nhau thích các cách trình diễn khác nhau của 1 thông tin là điều không tránh khỏi. Vấn đề này có thể liên quan tới sự khác biệt của những bài toán mà họ đang giải quyết, và cả những yếu tố cá nhân. Bởi vậy khả năng trình diễn thông tin đa dạng, linh động là tiền đề quan trọng để sử dụng hiệu quả công nghệ thông tin.
Thay đổi các tiến trình nghiệp vụ để tiếp nhận các hành vi được gợi ý dựa trên các thông tin mới nhận được cũng không kém phần quan trọng. Nếu quay lại ví dụ đã được đưa ra, các hành vi như vậy có thể là đưa cổ phiếu vào danh mục đầu tư tùy theo mức độ rủi ro của nó (hệ số β - mô hình CAPM).
Tương tự, phân tích dữ liệu trong hệ thống thông tin cho phép tạo ra các quy trình mới, các quy tắc ra quyết định và trao đổi thông tin. Nếu không tạo ra các quy trình mới như vậy thì xử lý tự động sẽ không hiệu quả.
Xem Tài liệu nguồn